Jantien Jongsma, Levensboom, 2008
Museum JAN toont een overzicht van het werk van Jantien Jongsma (1965). Afgestudeerd aan de Gerrit Rietveld Academie ontwikkelde ze zich als een meester van verhalen met gemengde technieken op papier. Borduurpatronen, verftechnieken en potlood wisselen elkaar af in haar kleurrijke werk waarin de cyclus van het leven centraal staat.
Het anekdotische oeuvre van Jongsma leest als een getekend dagboek. De fases van het leven staan centraal, met haar eigen levensloop als uitgangspunt. Hierbij maakt ze gebruik van de vormentaal afkomstig uit de volkskunst en handwerken, traditioneel veelal gemaakt door vrouwen. Merklappen - borduurwerkjes als test van iemands vaardigheden - vormen een bron van inspiratie. Motieven hieruit gebruikt Jongsma om de thema's uit het leven van een vrouw in beeld te brengen. In de patronen van oude borduurwerkjes ziet ze een samenvatting van het leven, van traditionele dagelijkse taferelen van geboorte tot de dood, maar ook stambomen en de jaargetijden. De thema's uit de volkskunst gaan over iedereen. Jongsma: "Uiteindelijk leven we allemaal volgens een borduurpatroon.
Jongsma groeide op omringd met kunstnijverheid. Haar moeder had veel belangstelling voor handwerk, volkskunst en naïeve schilderkunst en verzamelde merklappen. Geïnspireerd door de opbouw met decoratieve randen in diverse borduursteken, begint Jongsma verhalen weer te geven in de grafische kruissteekstijl. Personages in historische klederdracht figureren naast hedendaagse elementen. Jongsma vermengt in haar werk haar eigen ervaringen en jeugdherinneringen met locatie gebonden cultuurgeschiedenis. Dit leidt tot een fantasierijk geheel, veelal gesitueerd in plaatsen waar Jongsma heeft gewoond of die een indruk op haar hebben achtergelaten.
Levensboom
In de tentoonstelling 'Levensboom' is werk van Jongsma's van de afgelopen 15 jaar te zien. Het monumentale werk 'Levensboom' (2008) is haar vroegste werk dat als wankleed is opgebouwd, zonder perspectief of diepte. Vanaf de randen wordt in cirkelvorm de cyclus van het menselijk leven verbeeld, vervlochten met persoonlijke scènes. De verfijnde, grafische kruissteektekeningen contrasteren met de levensboom die krachtig en expressief is geschilderd.
In de tekening 'Amsterdam' (2012) is de invloed van topografische kaarten zeer herkenbaar. Naar voorbeeld van Middeleeuwse kaarten waarop de aarde schematisch is weergegeven met plaatsnamen en ingetekende gebeurtenissen zoals veldslagen, begint Jongsma haar eigen serie. Kaarten van plaatsen als Harlingen, Franeker, Sint Jacobi Parochie, Dokkum en Amsterdam vult ze met getekende verhalen uit haar leven. Enkele hiervan zijn te zien in de tentoonstelling.
Natuur is volgens haar een essentiële factor is voor een harmonieuze samenleving, ook een stad heeft licht, lucht en ruimte nodig heeft. Als onderwerp is de natuur daarom steeds prominenter aanwezig in haar werk.
In haar meest recente werk verwerkt ze scènes uit de theater- en danswereld met figuren in speelse kostuums. Spelende kinderen en dansende volwassenen zijn in een stedelijk landschap omringd door groen en architectuur. Jongsma ziet alle menselijke bewegingen als een grote choreografie.