Een brede selectie werken van Koen Vermeule (Goes, 1965) is in het voorjaar van 2025 te zien in Museum JAN . Schilderijen en gouaches - waarvan vele nooit eerder getoond - die zijn wereld, zijn waarneming, zijn kijk op de omgeving en de mensen daarin verbeelden. De beelden vinden hun oorsprong in het onspectaculaire, alledaagse leven. De stadslandschappen zijn vaak puntige observaties van onze eigen tijd en hedendaags menselijk gedrag, terwijl zijn landschappen worden gekenmerkt door stilte en tijdloosheid. De werken hebben echter niets alledaags: ze dragen iets universeels en duurzaams in zich, en vaak ook iets ongrijpbaars. Uiteindelijk wil ik iets zeggen over thema's als liefde, verlangen, leven, dood, contemplatie, het verstrijken van de tijd. Muziek en kunst van anderen, die ik met me meedraag, spelen daarbij ook een rol', aldus Vermeule.
Bijzonder aan deze presentatie is de combinatie met songteksten; teksten die de kunstenaar zijn hele leven met zich meedraagt, woorden of flarden van zinnen die samen met zijn werk de sfeer bepalen in de zalen van Museum JAN.
Van realisme naar poëzie
Vermeule's motieven variëren van zijn familieleden en straattaferelen tot vluchtige landschappen, die hij fotografeert en gebruikt als basis voor zijn werk. Stilistisch combineert Vermeule romantiek met realisme, abstractie met poëzie. Zijn werk getuigt ook van zijn enthousiasme voor de geschiedenis van de schilderkunst, muziek en literatuur. Geliefde kunstenaars die altijd met hem meereizen zijn Oskar Schlemmer, Georges Seurat en Leon Spilliaert. 'Ook dat beïnvloedt mijn werk, net als die songteksten en de beelden uit mijn nabijheid.' Aan de hand van zijn foto's, bronnen uit de kunstgeschiedenis, voorstudies en poses uit het judo dat hij beoefent, gaat Vermeule in zijn atelier aan de slag. 'Ik ben een bouwer. Hij haalt de ruis uit de beelden, kantelt soms het perspectief, kiest de personages en laat soms een kleur overheersen. Zijn doeken zijn uiteindelijk kraakhelder en ontdaan van afleidende details, maar hebben hun wortels in een humuslaag van verzamelde beelden, ideeën en persoonlijke associaties.
Attitude
De personages die Vermeules werken bevolken zijn vaak stedelijke eenlingen in eigentijdse kleding die rondhangen, zitten, liggen of lopen. Ze zijn bezig met hun telefoon, camera of luisteren naar muziek, tijdelijk losgekoppeld van hun omgeving. Het zijn mensen die je elke dag kunt tegenkomen, de anonieme stadsbewoners. Vermeule is vooral bezig met hun houding, niet met hun gezichtsuitdrukking, zegt hij. 'Judo heeft mij gevormd, de spiritualiteit en esthetiek ervan bepalen ook mijn houding, mijn blik.' Zowel judo als schilderen gaan gepaard met dezelfde soort concentratie, jarenlange oefening en overgave aan de beweging.
Muziek
Terwijl de werken rust uitstralen, speelt muziek een rol in het creatieve proces. Vermeule luistert naar muziek in de volle breedte, altijd op zoek naar het onbekende, van klassiek tot rocksteady ska. Voor Poetry Suite koos hij fragmenten uit een twintigtal songs - van Gabriels, Litte Simz, Talking Heads en Lee Scratch Perry - om de toeschouwer mee te voeren in een theatrale sfeer. De teksten vormen als fries één doorlopend geheel met de werken en zetten zo een toon in de ruime en lichte museumzalen in Amstelveen. Vermeule neemt je mee in zijn vertrouwde en tegelijkertijd ontregelende wereld, die aanzet tot reflectie. Kijk en luister: er is ook een playlist te downloaden via een QR-code.