Met de jubileumtentoonstelling The Bigger Picture viert Museum JAN in Amstelveen de 70ste verjaardag van beeldend kunstenaar Tjalf Sparnaay. Ruim 60 werken uit verschillende museale en particuliere collecties geven een bijzonder overzicht van zijn oeuvre: van zijn eerste illustraties voor ansichtkaarten tot zijn nieuwste foodpainting WasteScape dat voor het eerst wordt geëxposeerd voor publiek. Sparnaay, internationaal bekend door en geroemd om zijn iconische olieverfschilderijen van gebakken eieren en platgeslagen colablikjes, etaleert in Museum JAN de grootsheid van het kleine. Met zijn hyperrealistische stijl betovert de beschouwer, die direct gelooft in de kracht van zijn verbeelding. Maar Sparnaay toont ook dat in de fotografische, objectieve benadering van zijn onderwerpen wel degelijk een persoonlijke bezieling zit.
Tjalf Sparnaay
Als je voor een doek van Tjalf Sparnaay (Haarlem, 1954) staat, gebeurt er iets met je. Het beeld dat je ziet, blijft je bij. En dat is precies waar het hem om te doen is: "Ik ben een plaatjesmaker. Ik wil plaatjes maken dat je raakt. Maar het gaat mij ook om het grotere geheel, om the bigger picture." Sparnaay wil dat je verder kijkt dan je ziet. Hij doet je beseffen dat je de dingen om je heen ook op een andere manier kunt bekijken. Humor, optimisme en positiviteit, het zit allemaal in zijn voorstellingen.
De schoonheid van alledag
Hij is de schilder van het gewone, het alledaagse, van zaken die je herkent omdat je je er dagelijks mee omgeeft maar die door hun isolement en hun plaatsing in een schilderij totaal op zichzelf staan. Zo gaf hij in 1988 de binnenkant van zijn eigen vaatwasser weer, getriggerd als hij was door de weerkaatsing van het zonlicht op de vaat. Een herkenbare en vanzelfsprekende voorstelling, maar qua thematiek en stijl volledig nieuw binnen de Nederlandse schilderkunst. Sparnaay werd geïnspireerd door Rembrandt en Vermeer, door het magisch realisme van Carel Willink en het Amerikaanse fotorealisme, ook wel hyperrealisme genoemd, van onder andere Ralph Goings, Charles Bell en Richard Estes. Hij maakte zich hun stijl zelf eigen en ontwikkelde het - door hemzelf benoemde - megarealisme, waarbij hij de werkelijkheid met meer dan fotografische precisie weergeeft, isoleert en (extreem) uitvergroot.
©Tjalf Sparnaay 1: Knikkers, 2011 2: Fontein van Versailles, 1996 3: Aroma, 1989
Schijn bedriegt
Sparnaay beschouwt zichzelf als een illusionist. Hij weet de beschouwer met verf op doek te laten denken een hamburger te zien en doet je geloven in de perfectie van het imperfecte. Schoonheid vindt hij het allerbelangrijkste, dus schildert hij het broodje met vlees op zijn allerbest, tot in het kleinste detail, waarbij je de hamburger zelfs meent te ruiken en te proeven en je wel dichterbij het schilderij moet komen om jezelf te overtuigen dat het niet echt is wat je ziet.
Van ansichtkaart tot afvalzak
In zijn overzichtstentoonstelling in Museum JAN blikt Sparnaay terug op 40 jaar beeldmaken. Het is een rondgang langs vroege illustraties voor ansichtkaarten via schilderijen van verstilde landschappen met klassieke gebouwen naar moderne stadsgezichten en natuurlijk de beroemde megarealistische stillevens. Ook te zien zijn recente schilderijen met geëngageerde voorstellingen die reageren op de hedendaagse beeldcultuur en sociale media. Het gigantische olieverfdoek 'WasteScape' - waarin een minutieus geschilderde half-transparante pedaalemmerzak met keukenafval Sparnaays aanklacht tegen de hedendaagse wegwerpmaatschappij symboliseert - wordt voor het eerst aan publiek getoond maar is misschien wel zijn allerlaatste foodpainting.
